Welke rol speelt het huis op onze psyche?
" Ze zeggen dat plaatsen een ziel hebben. Ontsleuteling door Alberto Eiguer, psychiater, voorzitter van de International Association of Couple and Family Psychoanalysis, auteur van talloze boeken, waaronder The Unbewustzijn van het huis (ed. Dunod). "Alberto Eiguer : De plek waar we wonen is veel meer dan een dak dat bedoeld is om te isoleren tegen regen of kou. Toevluchtsoord van de familie, het belichaamt het verleden en bevat de herinnering, soms over meerdere generaties. Het is ook de plek waar de meest intieme gebeurtenissen plaatsvinden – er wordt de liefde bedreven, er worden kinderen verwekt, ze zijn er in het verleden zelfs geboren.In het huis wonen familiefeesten, zondagse lunches, verjaardagen. Het gaat door de tijd zoals ons lichaam: het veroudert, onderhoudt zichzelf, verandert. De muren symboliseren de huid die het gezin omhult, en elke kamer vervult een vitale functie (zich voortplanten, voeden, wassen, enz.). Het huis vertegenwoordigt ons, wat duidelijk naar voren komt in dromen waar het het lichaam van de dromer en zijn delen vertegenwoordigt; het dak en de zolder symboliseren in droombeelden het hoofd, de gedachte of het streven naar een ideaal. De kelder roept het verleden en onze ondergrondse impulsen op.Beïnvloedt de manier waarop we ons interieur inrichten ons leven?Absoluut. De habitat weerspiegelt de manier waarop we onze familiebanden opbouwen. Bepaalde kamers, zoals de woonkamer, zeggen veel over de kwaliteit van gesprekken tussen gezinsleden. De habitat weerspiegelt ook ambities en idealen, de prioriteiten die we onszelf geven om te slagen in het leven, de beschikbaarheid om te communiceren met dierbaren.Als we lang bij elkaar willen blijven, zullen we de muren en objecten op een bijzonder warme manier beleggen. Sommige levensplekken kunnen persoonlijke ontwikkeling stimuleren, andere belemmeren dit: dit is het geval bij huizen die te rommelig, slecht georganiseerd en niet erg functioneel zijn, of meubels die zijn geërfd van voorouders met een pijnlijk verleden.Heeft het huis van vandaag speciale kenmerken?Het huis is met de tijd en de maatschappij mee veranderd. In de vorige eeuw volgden de kamers elkaar op een rij, zodat bezoekers een glimp konden opvangen van wat zich daar afspeelde, vooral in de slaapkamers. Het huidige huis maakt een groeiende plek voor intimiteit. Dit komt waarschijnlijk omdat de toekomst van gezinsintimiteit bedreigd lijkt: echtscheidingen en gezinsherschikkingen verzwakken de banden. Mobiele telefonie en computers stellen de intieme ruimte steeds meer open voor buitenstaanders. Wat wordt er in deze context van het idee van thuis? De slaapkamer is stilaan de intieme ruimte bij uitstek geworden, ongetwijfeld gezien deze evolutie.Dit is een vrij recent fenomeen. Sommige onderdelen zijn belangrijker geworden. De badkamer, een ruimte die ooit gewijd was aan hygiëne, is nu gewijd aan plezier. Het is meer gedecoreerd, het is vaak duur uitgerust en deze kamer neemt steeds meer ruimte in beslag. Dit is duidelijk de kamer waar zelfzorg en narcisme het meest tot uiting komen. Ook de keuken groeit: een spreekruimte, we eten er vaak, we praten er, de kinderen maken er hun huiswerk, we ontvangen er vrienden zonder ceremonieel. De keuken van vandaag is een nieuwe ruimte van gezelligheid.Wat is de belangrijkste kamer in huis?Het is de slaapkamer van het paar: daar bedrijven ze de liefde, krijgen ze kinderen. Het leven van het gezin vertakt zich rond deze spil. De manier waarop deze kamer is ingericht, zegt veel over de staat van intimiteit van het paar. Dit is de kamer waar buitenlanders het minst komen, waar "uiterlijk" er weinig toe doet. Om deze reden wordt er ongetwijfeld weinig geïnvesteerd in meubels of decoratie.Een warme en intieme slaapkamer is zichtbaar: het is gewijd aan het territorium van de slaap en heeft geen bureau of televisieruimte die het paar afleidt en weghoudt. Slapen op een slaapbank in de woonkamer, zoals sommige krappe ouders doen na de geboorte van een kind, laat zien dat het belang van seksualiteit in het leven van het stel is afgenomen.Spelen kleuren een bepaalde rol?De keuze van kleuren, gordijnen of verf kan de gemoedstoestand van de bewoners weerspiegelen. Warme kleuren zoals rood of geel drukken emotie en vreugde uit. Koude kleuren, afgeleid van blauw, zwart, terughoudendheid of verdriet. Het hangt ook af van de kamer en de ruimte. Maar het is moeilijk te generaliseren. Doorgangsplaatsen hebben over het algemeen neutrale kleuren. Als een kamer is gewijd aan rust, zou een felle kleur deze verstoren. Groen is een stimulerende kleur, maar kan de slaap verstoren als het bijvoorbeeld in een slaapkamer wordt gebruikt.Ten slotte komt een voorliefde voor eentonigheid of somberheid tot uiting in de keuze voor identieke kleuren voor elke ruimte.Wat blijkt uit het enthousiasme voor doe-het-zelf dat momenteel in zwang is?De verfraaiing en transformatie van het huis is van groot psychologisch belang. Door deze werken aan de muren kunnen we een gezinswelzijn zoeken, dat we kunnen vinden of niet (het probleem ligt dan ergens anders, met name in een slecht geconsolideerde relatie met de eigen ouders). Waarom deze mode voor halffabrikaten, om zelf te doen of om te monteren, muren of meubels, goedkoop gereedschap? Deze taken zijn gericht op inspanning en gendergebonden handwerk: de man werkt of tuiniert en de vrouw doet het huishouden. Wanneer de verdeling van deze taken rigide is, blijkt vaak dat het seksuele verschil in het paar wordt afgebroken - de buitensporige investering in doe-het-zelf is een manier om iemands fallische kracht te laten gelden. Er zijn ook mensen die noodzakelijke of zelfs essentiële werkzaamheden, zoals het wijzigen van de elektrische installatie, niet kunnen uitvoeren.Ze aarzelen omdat veranderingen hen afschrikken. Ze zijn bang om het contact met het verleden te verliezen of om gelukkig te zijn, om plezier te hebben. Ook om de gezinsidentiteit niet meer te herkennen.Het is daarom normaal dat een verhuizing storend isHet is een emotioneel intense tijd, een tijd van het nemen van risico's. Elke keer dat we verhuizen, reproduceren we het eerste gebaar van emancipatie, het vertrek van de ouders. Het is niet alleen een materieel gebaar, maar ook een psychisch gebaar dat wordt verwacht, voorbereid. We bewegen met onze innerlijke habitat, dat wil zeggen de psychische weergave van ons interieur. Dit helpt ons onze sentimentele relatie op de nieuwe plek weer op te bouwen. Sommige mensen vinden het moeilijk om te verhuizen of het huis van hun ouders te verlaten en verraden daarmee hun moeilijkheid om zich te emanciperen. Het klopt dat verhuizen een vervelend moment is, ervoor, tijdens en ook erna. Het is dan nodig om andere banden met de nieuwe plek te herstellen door gewoonten, voorwerpen die daar worden opgehangen en dat kost tijd.We hebben de neiging om verhuizen te beschouwen als een negatieve beproeving, terwijl het vooral een positief gebaar is, een proces van transformatie en verandering. Omdat we niet vervellen, zoals sommige dieren, wisselen we in bepaalde levensfasen van huis. De verhuizing reproduceert het model van de familiecrisis: gevoel van breuk, emotionele overloop, vreemdheid, oplossing en vooruitgang. Deze crisis leidt vaak tot een betere situatie.