De noctuïde

Alles over deze vlinder

De noctuid is de generieke naam van een vlinder (Lepidoptera), van de noctuid-familie, die wereldwijd ongeveer 25.000 soorten heeft, en 750 op het vasteland van Frankrijk. De rups, de larve van de mot, is een belangrijke plaag van een groot aantal eenjarige en meerjarige planten.

De noctuid en zijn rups

De mot is een mot, met een gedrongen lichaam, dof, grijsbruin van kleur. Zijn vleugels vormen in rust een dak en hebben een spanwijdte van 40 tot 50 millimeter. Er zijn sedentaire soorten, die de winter doorbrengen in de vorm van ei, rups of pop, en trekvogels die, van nature in volwassen staat, vanaf de eerste kou naar het zuiden vliegen (soms zelfs tot Afrika). De rups is over het algemeen mollig, kaal of niet erg behaard en 35 tot 50 millimeter lang. Ze is erg vraatzuchtig, wat in het voordeel is van haar knarsende mondapparaat. De kleur verschilt per soort, maar meestal is de rups groen of grijs, met zwarte vlekken op elk segment. Als het wordt aangeraakt, rolt het onmiddellijk op in een spiraal, kenmerkend.

De levenscyclus van de mot en zijn hinderlijke kracht

In het voorjaar doen zich twee situaties voor, of sommige motten komen uit hun winterslaap (ei, rups of pop), of andere, in de vorm van volwassen vlinders, keren terug van migratie. Het volwassen vrouwtje legt al in juni tot 1500 eieren, hetzij op de bladeren, hetzij aan de voet van de planten. Het ei broedt ongeveer twee weken. De larve, een kleine rups, voedt zich met planten en vervelt meerdere keren voordat hij een grootte van ongeveer 5 centimeter bereikt. Dus ze verpopt zich tot een pop, voordat ze verandert in een heel ander volwassen insect, dat is een complete metamorfose. Als de omstandigheden van het seizoen gunstig zijn, kunnen er nog een of twee generaties volgen. Stel je de proliferatie van rupsen op een gewas voor, het verwoest snel!

Schade van nachtelijke rupsen

Nachtelijke rupsen zijn echt polyfaag, dat wil zeggen dat ze zich voeden met een zeer groot aantal planten. Het komt zelden voor dat de een of de ander ondergeschikt is aan een enkele plant. De soort en de aard van zijn plaaggedrag hebben het mogelijk gemaakt om de motten in twee groepen in te delen, die van ontbladerde rupsen en die van bodemgebonden rupsen, de laatste beter bekend bij tuinders als "cutworms". De actie van al deze rupsen is in wezen nachtelijk. Je moet ook weten dat deze larven afkomstig zijn van zowel sedentaire vlinders als migrerende vlinders.

Slachtoffers van ontbladerde rupsen

De ontbladerende rupsen vreten de bovengrondse delen van planten weg, met name de bladeren, geperforeerd of zelfs verslonden tot aan de hoofdnerf (maïs, voedergrassen, zonnebloem, selderij, kool, bloemkool, spinazie, sla, pelargonium). Bij de artisjok worden de stengel en de bloemknop aangevallen. Op fruitbomen zoals appel en abrikoos knabbelen rupsen aan knoppen, bloemen en zelfs jonge vruchten.

Slachtoffers van bodemrupsen of snijwormen

Grondbewonende rupsen, zoals hun naam al doet vermoeden, opereren op grondniveau. Ze voeden zich 's nachts en verstoppen zich overdag in de aarde. Ze knagen en snijden de wortels af in de buurt van de kroon. De schade is op elke plant merkbaar en volgt de rij. Geleidelijk verdorren de onderwerpen en liggen ze op de grond. Vooral jonge plantages zijn kwetsbaar. Deze "cutworms" vallen bieten, prei, aardappelen, wortelen, peterselie, aardbeien en vele andere soorten aan.

Methoden van strijd

Preventieve maatregelen zijn belangrijk omdat aanvallen moeilijk te voorspellen zijn. Laat eerst de natuurlijke vijanden in actie komen, waaronder vogels, merels en kraaien, mollen, hulpinsecten zoals gaasvliegen, insecten en sommige hymenoptera. Vleermuizen zijn ook verslinders van deze motten. Het verwijderen van onkruid, regelmatig schoffelen aan de oppervlakte, mulchen en water geven van de grond zal ongunstig zijn voor het leggen van bepaalde noctuids. Het is nog steeds mogelijk om diefstal in de gaten te houden door ze te vangen met seksferomonen, en zo mannetjes op plakkerige plekken te elimineren. Als behandeling tegen rupsen nodig is, is het belangrijk om in te grijpen op de nog kleine larven, gevoeliger voor fytosanitaire producten dan de oudere. Behandelingen moeten bij het vallen van de avond worden uitgevoerd, vanwege de nachtelijke activiteit van de rupsen. Biologische bestrijding is mogelijk door het gebladerte te besproeien met de Thüringer bacil, een bacterie die alleen de jonge rupsen doodt die het binnenkrijgen en die geen effect heeft op de hulpstoffen, die vijanden zijn van de motten. Bij hevige besmetting een insecticide sprayen (raadpleeg de fytosanitaire index). Als de oogst van groenteplanten nadert, gebruik dan uiteraard een product met een korte nagloeiperiode. Door Claire Schutz Croué